به مناسبت روز شهدای بلوچ فعالان جنبش ملی بلوچ (بی اِن اِم) با برگزاری برنامه های مختلف در سراسر جهان به شهدای بلوچ ادای احترام می کنند و دستور کار جنبش آزادی و وضعیت حقوق بشر در بلوچستان برجسته می شود. در حالی که کمپین آنلاینی در وب سایت و صفحات اجتماعی «شهدای بلوچ» اجرا خواهد شد. بی ان ام از اول تا سیزدهم ماه نوامبر به صورت روزانه اطلاعاتی را در سایت شهدای بلوچ و اکانت های آن در ایکس، فیسبوک، اینستاگرام و تلگرام منتشر خواهد کرد.
سخنگوی بی ان ام گفت که پاکستان هزاران بلوچ را کشته است تا جنبش ملی بلوچ را درهم بشکند و آزادی ملت بلوچ را سلب کند. این روز ما را به یاد فداکاری شهدایی می اندازد که جان خود را در راه آزادی ملی بلوچ گذاشتند.
وی گفت که روز 13 نوامبر نه تنها نشان دهنده فداکاری آن دسته از شهدایی است که برای آزادی “پادشاهی بلوچستان” با مهاجمان انگلیسی جنگیدند، بلکه این روز تاریخ را در مسیر درست قرار می دهد. در 13 نوامبر 1839 انگلیسی ها به کشور مستقل بلوچستان حمله کردند و لال شهید مهراب خان، پادشاه بلوچستان را به همراه یارانش به شهادت رساندند. این آغاز روزی بود که امپراتوری بریتانیا بلوچستان را اشغال کرد و آن را تکه تکه کرد. اگر فاجعه 13 نوامبر اتفاق نمی افتاد امروز تاریخ بلوچستان مختلف می بود. در اوایل بلوچستان کشوری در حال توسعه بود که امور اداری آن به تدریج در حال مدرن شدن بوند.
سخنگوی بی ان ام گفت که هیچ ملتی نمی تواند ملت دیگری را به بردگی بگیرد. روابط بین ملت ها بر اساس همزیستی، برابری و احترام به آزادی یکدیگر است. نیروهای استعماری صرفاً از طریق قدرت ملت ها را به بردگی نمی کشند بلکه این نظام بین ملت های مسلط و تحت سلطه مرز مشخصی ترسیم می کند. همانطور که انگلیسی ها در دوره امپریالیسم مردم محلی و فرهنگ های آنها را پست تر از خود می دانستند، امروز نیز در این نظام با ملت های تحت سلطه به عنوان شهروندان درجه سه برخورد می شود، زبان ها و فرهنگ ما نیز در برابر ملت های مسلط در خطر است، از آنها متنفرند و به دنبال پاک کردن یا تحریف آنها هستند.
وی با بیان اینکه رفتار با دانشجویان بلوچ در پنجاب بازتابی از روانشناسی ملت های مسلط است، گفت: تنها راه نجات ملت بلوچ آزادی ملت بلوچ است. فداکاری برای این امر ضروری است، ما باید راه شهدا را دنبال کنیم و برای موفقیت جنبش آزادی پایداری کنیم.
